Poznajmy M.K. Čiurlionisa
Orany (Varėna) – Druskienniki (Druskininkai) – Kowno (Kaunas)
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis to jeden z najbardziej wyjątkowych twórców, który wywrzał wpływ na kulturze zarówno Litwy, jak i całego świata. W ciągu zaledwie dziesięciu lat twórczej kariery stworzył około czterystu utworów muzycznych. W ciągu zaledwie sześciu lat jako malarz Čiurlionis namalował ponad trzysta obrazów, stworzył grafiki, pozostawił dzieła literackie i poetyckie, pojawił się w dziennikarstwie i eksperymentował z fotografią artystyczną. Čiurlionis jest wszechstronną osobowością, ponieważ jego zeszyty z czasów studiów w Warszawskim Instytucie Muzycznym ujawniają jego zainteresowania geologią i historią, chemią i geometrią, fizyką i astronomią, astrologią i mitologią, językami starożytnymi i współczesnymi, filozofią klasyczną i nową, religiami Wschodu i Zachodu. Zapraszamy do bliższego poznania tego wyjątkowego artysty poprzez jego styl życia i pracy na Litwie, czasami nazywany po prostu – śladami Čiurlionisa.
Znajomość z M. K. Čiurlionisem zaczniemy w Starych Oranach (Senoji Varėna). W XIX wieku ojciec M. K. Čiurlionisa, Konstantinas, był organistą i mieszkał z rodziną w ocalałym domu w pobliżu kościoła. Najstarszy syn organisty Mikalojus, przyszły artysta, został ochrzczony w Starych Oranach w kościele Archanioła Michała. Niestety, stare sanktuarium nie przetrwało. Obecny kościół został zbudowany w 1994 roku. Jest bliski formom i rytmom pracy Čiurlionisa. Otwarta dzwonnica przypomina obraz Čiurlionisa „Pavasario simfonija“ (Symfonia wiosenna). W galerii obrazów w podziemiach kościoła można podziwiać światło słoneczne wpadające przez wspaniałe witraże sanktuarium. Na cmentarzu przykościelnym odsłonięto tablicę pamiątkową, oznaczającą miejsce urodzenia twórcy.
Kontynuujemy podróż do Druskiennik, gdzie cała rodzina Čiurlionisa przeprowadziła się, gdy mały twórca miał zaledwie dwa lata. Podczas wycieczki zobaczymy różnorodne rzeźby zdobione reliefowymi ornamentami, kompozycje figuratywne (motywy ludowych pieśni i bajek, stylizowane znaki zodiaku, obrazy zbliżone do twórczości M. K. Čiurlionisa), malowanie polichromowane, ażurowe metaloplastyki.
W Druskiennikach ukształtowała się miłość Čiurlionisa do litewskiej pieśni i przyrody Druskiennik, a jego talent muzyczny ujawnił się również bardzo wcześnie. Tutaj przyszły artysta będzie wracał każdego lata, gdzie rodzą się jego najbardziej inspirujące dzieła muzyczne i malarskie. Główna ulica Druskiennik nosi imię M. K. Čiurlionisa. Na początku tej ulicy w 2007 r. Vytautas Narutis postawił rzeźbę „Šaulys”(Strzelec). A jednym z najbardziej znanych miejsc związanych z Čiurlionisem w Druskiennikach jest Muzeum Pamięci M. K. Čiurlionisa. Zatrzymajmy się.
Cała rodzina Čiurlionisa osiedliła się tutaj, kiedy przeprowadziła się z Starych Oranów. W 1963 roku ten dom stał się Muzeum Pamięci M. K. Čiurlionisa. Duch artysty i jego rodziny jest tu obecnie. Uwagę zwracają fisharmonia rodziny Čiurlionisa (instrument muzyczny), fortepian podarowany M. K. Čiurlionisowi przez Michała Ogińskiego, pierwsze autorskie obrazy, pokój twórczy, paleta M. K. Čiurlionisa i autentyczny fortepian, na którym kompozytor grał w Warszawie w czasie studiów. W muzeum można również obejrzeć wczesne prace artysty z okresu wczesnego i późnego.
Dowiedzmy się, co łączy willa „Liksma“ (Wesoła), w której znajduje się Muzeum Miejskie w Druskiennikach, z M. K. Čiurlionisem. To miejsce jest jak wizytówka ośrodka wczasowego. Istnieje spójna ekspozycja historii uzdrowiska, zgromadzonych materiałów ikonograficznych i archiwalnych Druskiennik. Zachowały się świadectwa historyczne, że M. K. Čiurlionis przyjeżdżał do willi „Linksma”, aby uczyć gry na fortepianie swoją młodą przyjaciółkę, najmłodsza córka właściciela willi Gražinę Kiersnovskytė, i wraz z drugą siostrą Zofią Kiersnovskytė malował przyrodę. Intrygujące, prawda?
Spacer po Druskiennikach zakończymy przy pomniku M. K. Čiurlionisa, który powstał w 1975 roku, a jego autorem jest rzeźbiarz Vladas Vildžiūnas, laureat Narodowej Nagrody Kultury i Sztuki.
Znajomość z M.K. Čiurlionisem będziemy kontynuować ze stacji kolejowej w Kownie. W 1908 roku M. K. Čiurlionis musiał przybyć pociągiem na pierwszą litewską wystawę sztuki w Kownie.
Także wspiemy się na taras widokowego w Aleksocie (Aleksotas) w 1908 roku M. K. Čiurlionis i Sofija Kymantaitė podziwiali panoramę miasta i Niemna.
Przejdziemy do miejsca, w którym w 1925 roku w otwartej galerii odbyła się jubileuszowa wystawa prac M. K. Čiurlionisa. W tym samym roku otwarto pierwszą stałą ekspozycję dzieł M. K. Čiurlionisa, która pozostawała w tymczasowej galerii do 1937 roku.
Chcesz wiedzieć, w którym sejfie przechowywano obrazy M. K. Čiurlionisa? Zobaczymy budynek Banku Litewskiego, w którym podczas II wojny światowej (od przypływu Niemna w latach 1942 – 1946) w sejfie przechowywano część obrazów M. K. Čiurlionisa.
Zwiedzimy jedno z najstarszych i największych muzeum sztuki na Litwie (założone w 1921 r.) Zbudowane i założone w okresie międzywojennym – Narodowe Muzeum Sztuki im. M. K. Čiurlionisa. I tutaj jest jedyne miejsce na świecie, w którym gromadzi się prawie całe dziedzictwo twórcze najsłynniejszego litewskiego artysty, kompozytora, pisarza i osoby publicznej M. K. Čiurlionisa.
