Odkryj rodzinę Radziwiłłów w Kiejdanach i Birżach!
Wycieczkę zaczniemy od Kiejdan. Jest to jedno z najstarszych miast na Litwie, położone na malowniczym terenie. Według legend, nazwa Kiejdan pochodzi od nazwiska bogatego kupca Keidangena, który pochodził z Kuronii i założył małą wioskę rybacką.
Kiejdany rozkwitły za panowania Radziwiłłów i czasami miasto wciąż nazywane jest miastem Radziwiłł. W czasach Radziwiłłów Kiejdany były znane jako ośrodek rzemiosła i handlu oraz miasto wielu narodów, różnych wyznań i kultur. Było tu 6 wspólnot etnicznych i 6 wyznaniowych. Miasto było domem dla jednej z największych szkockich społeczności w regionie bałtyckim i skandynawskim, Niemcy mieli własny samorząd, a duża społeczność żydowska zajmowała centralne miejsce na całej Żmudzi. W szkole rabinów studiował Gaon Wileński, który jest znany na całym świecie – Eliasz ben Salomon Zalman.
Kėdainiai – vienas iš nedaugelio Lietuvos miestų, turinčių unikalų senamiestį. Čia išlikęs istorinis gatvių tinklas, keturios prekybinės aikštės, nemažai vertingų 17 – 19 a. pastatų, turinčių renesanso, baroko ir klasicizmo bruožų.
Kiejdany to jedno z nielicznych litewskich miast z wyjątkową starówką. Zachowała się tu historyczna sieć ulic, cztery place handlowe, szereg cennych XVII – XIX-wiecznych budynków o
Jednym z takich budynków jest Gimnazjum w Kiejdanach (Gimnasium Illuster). Została założona w XVII wieku, wówczas w gimnazjum działała drukarnia Joachima Jurgisa Rheto, w której w 1653 roku jedna z najważniejszych ówczesnych publikacji reformowanych „Knyga nobažnystės krikščioniškos“ została wydana w języku litewskim. W Gimnazjum wykładali najsławniejsi ówcześni nauczyciele, a programy nauczania przygotowywano według najnowszych tendencji tamtych czasów.
Ulicami imponującego starego miasta skierujemy się w stronę renesansowego kościoła ewangelicko-reformowanego, który stał tu od XVII wieku. Zachowała się dębowa ambona o renesansowych formach, bogato zdobiona misternymi rzeźbami, dębowymi panelami w bocznych niszach i wyjątkowym żyrandolem, przywiezionym tu przez jednego z Radziwiłłów jako łup wojenny ze Smoleńska. Po zejściu do piwnic kościoła wejdziemy do mauzoleum książęcej rodziny Radziwiłłów. To jedyny cmentarz szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego XVII wieku na Litwie!
A kiedy dojdziemy do starego Rynku, zobatrzymy tu zespół synagog. Kompleks synagogalny składa się z Wielkiej Synagogi Letniej i Małej Synagogi Zimowej. Jest to jeden z trzech kompleksów synagogalnych na Litwie. Późnobarokowa Wielka Synagoga Letnia otrzymała nazwę od jej nieogrzewanego pomieszczenia. Forma i wystrój zewnętrzny budynku są zbliżone formą i dekoracjami do kościoła ewangelicko-reformowanego. Obecnie mieści się tu szkoła artystyczna w Kiejdanach. Kolejna synagoga, nazwana imieniem Małej Zimowej, była ogrzewana, a jej wnętrze udekorowano powściągliwie, w której nie tylko modlono się, ale także studiowano Torę, odbywał się sąd społeczny. W synagodze mieści się obecnie Muzeum Regionalne w Kiejdanach.
Ozdobą Kiejdan jest XVIII-wieczny drewniany kościółek św. Józefa z dzwonnicą, wewnątrz ołtarze z drugiej połowy XVIII wieku oraz cenne obrazy z dekoracjami św. Józefa i Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem.
Spacer po Kiejdanach zakończymy przy jedynym osobnym minarecie na Litwie. Generał Eduard Totleben, generał armii rosyjskiej, upamiętnił wojny z Turcją i ozdobił park miejski około 1880 roku i zbudował molo, meczet i minaret w parku, którego wysokość wynosi 28 m. Pozostał tylko minaret.
Kontynuujemy naszą podróż w tak zwanym mieście książąt Radziwiłłów – Birżanach (Biržai). To najbardziej wysunięte na północ terytorium Litwy, położone niedaleko Łotwy. Birżanie czasami żartują, że częściej odwiedzają Rygę niż Wilno, bo jest im bliżej. W mieście znajduje się najstarszy staw na Litwie, który od dawna nazywany jest prawdziwym jeziorem – Širvėna, w którym książęta uprawiali kotewkę orzech wodny (lot.Trapa natans), który na Litwie już zniknął.
Odwiedzimy jedyną na Litwie XVI-wieczną fortecę bastionową typu włoskiego – Zamek w Birżach. Twierdza i miasto tworzyły jeden kompleks obronny, w którym toczyło się wiele bitew. Ludzi zawsze kusiły legendy, zwłaszcza związane z miłością. Mówi się, że mury słynnej twierdzy strzegą straszliwej tajemnicy jej długowieczności – budowę zamku nakazał dowódca sił zbrojnych Wielkiego Księstwa Litewskiego, słynny żołnierz Krzysztof Radziwiłł zw. Piorunem (Kristupas Radvila Perkūnas), który rządził w Birżach. Zamek był już zbudowany, ale jeden i ten sam południowo-wschodni kąt zamku coraz runął. Budowniczowie zamku postanowili zasięgnąć rady rekluza, który w zwyczaju swoich rodziców nadal czcił Pioruna. Rekluz poradził, aby zatrzymać parę nowożeńców wracających z kościoła w pełni księżyca i zabrać ich do zaczarowanego zakątka zamku. Jeśli młody człowiek dobrowolnie zgodzi się zamurować w tym kącie ze względu na ojczyznę i jeśli panna młoda nie oddzieli się od męża, zamurować ich oboje. Kto wie, może ktoś będzie w stanie odkryć tę zamurowaną parę?
Tym, którzy nie chcą opuszczać pięknego zamku w Birżach, proponujemy udział w programach edukacyjnych. W nich poznasz życie pałacu książąt, dawne tradycje piwowarskie tego regionu oraz nauki wojskowe XVI – XVII wieku.
Pojedziemy w stronę jeziora Širvėna, gdzie przejdziemy najdłuższy most dla pieszych na Litwie, którego długość wynosi nawet 525 m! Jezioro Širvėna jest najstarszym sztucznym zbiornikiem wodnym na Litwie, powstałym w XVI wieku przez spiętrzenie dwóch rzek przepływających przez Birże i ochronę twierdzy oraz dostępu do miasta.
Region Birżów słynie nie tylko z lejów, ale także z piwa. Podczas zwiedzania browaru dowiesz się, jak produkuje się piwo – od mielenia słodu po naklejenie etykiety na butelkę. Po przekonaniu się, czym jest brzeczka i słód, udasz się do muzeum, gdzie zobaczysz, gdzie „Rinkuškiai“ rozpoczęło swoją działalność w 1991 roku, a także zatrzymasz się w starożytnej autentycznej stodole i dowiesz się, jakie tradycje piwowarskie trzymali się piwowarów przy produkcji piwa wiele lat temu. Wycieczkę zwieńczy degustacja piwa z Birżach!
